مشعل (burner) دستگاهی است که با ترکیب هوا و سوخت و شعله، مثلث احتراق را تشکیل داده و انرژی سوخت را به انرژی گرمایی تبدیل می کند.

 وظیفه اصلی مشعل ایجاد گرمایش می باشد که با توجه به نیاز، مشعل مورد نظر  انتخاب می شود. از مشعل ها به منظور تبدیل آب به بخار، گرم کردن مایعات ناقل حرارت، حرارت دهی مستقیم در پخت و پز و اکسید کردن، تأمین حرارت به منظور خشک کردن محصولات و سایر مصارف خاص استفاده می شود.

یکی از بزرگترین استفاده های مشعل در صنعت گرمایش به عنوان موتور احتراق بویلر ها می باشد. در انواع دیگ ها مشعل هایی با ظرفیت کاری متفاوت استفاده می شود. طرز کار مشعل بدین شکل می باشد که با پاشش سوخت (گاز، گازوییل، مازوت) از طریق ورودی و ایجاد جرقه، حرارت مورد نیاز را به صورت شعله به داخل کوره هدایت می کند. در مشعل و دیگ تعدادی کنترل کننده وجود دارد که میزان و زمان هر کدام از فر آیند های مشعل را کنترل می کنند.

انواع مشعل از نظر تامین هوای احتراق

• تامین هوا به صورت طبیعی یا اتمسفریک
• تامین هوا به شکل اجباری یا دمنده دار

اکثر مشعل ها دارای جا به جایی اجباری بوده و این به این معناست که هوای اکسیدایزر توسط فن و یا دمنده تامین می شود، در مشعل های طبیعی یا به عبارتی اتمسفریک ،هوای داخل کوره را در فشار اتمسفر سوخته و به همین دلیل به آن ها اتمسفریک می گویند. تفاوت در نحوه تامین هوا در مشعل تغییراتی را اعمال می کنند و کاربری این دو سیستم را از هم متمایز می سازد.

تامین هوا به صورت طبیعی یا اتمسفریک

در تامین هوا به طور طبیعی، هوای احتراق با مکش ایجاد شده توسط جت سوخت ورودی و همچنین نیروی بایانسی درون محفظه احتراق که در جریان بالادست ایجاد می شود به داخل محفظه وارد می شود. این شیوه بیشتر در صنایع شیمیایی وهیدرو کربنی کاربرد دارد. هم چنین در این روش انواع ترکیبات و سوخت ها قابل اشتعال بوده که البته گاز در آن رایج تر بوده و مایعات نیز در برخی موارد استفاده می شود. از ویژگی های این رو می توان به طول شعله بیشتر و انتقال حرارت در طول زیاد که  موجب می گردد تا پیک دمایی در رنج پایین داشته باشد اشاره نمود.

انواع مشعل از نوع سوخت مصرفی

یکی دیگر از انواع دسته بندی مشعل ها، دسته بندی آن ها بر اساس نوع سوخت آن ها می باشد.می توان مشعل ها را از لحاظ سوخت به 4 دسته کلی تقسیم بندی نمود:

1.سوخت گازی

2.سوخت مایع

3.سوخت جامد

4. سوخت دو و یا چندگانه

سوخت های گازی

سوخت های گازی از مهم ترین و معمول ترین آن ها بوده که به علت قیمت مناسب، در دسترس بودن و آلایندگی کمتر، مورد استفاده قرار می گیرند. از جمله کاربری آن ها در صنایع شیمیایی می باشد.این سوخت بسته به نوع پالایش حاوی متان، نیتروژن، دی اکسید کربن، پروپان، می باشد.

اجزای تشکیل دهنده مشعل

1. نازل سوخت اولیه
2. بخش مربوط به ونتوری شامل ( ورودی- گلوگاه و دیفیوزر)
3. پیش مخلوط کن مشعل
4. مخزن اولیه ورود هوا
5. مخزن ثانویه ورود هوا
6. محفظه اشتعال
7. پوسته صداگیر
8. رایزر سوخت و محفظه پاشش شوخت