علل اجرا و ایجاد سیستم ارتینگ
ب – اتصال زمین (ارت) الکتریکی
الف - در اتصال زمین (ارت) حفاظتی هدف ایمنی افراد که در حال کار کردن با دستگاه الکتریکی و ایمنی خود تجهیز الکتریکی می باشد. به عنوان مثال بارها شده است در آشپزخانه منازل به بدنه فلزی یخچال و ماشین لباسشویی دست زده اید و دچار الکتریسیته و برقگرفتگی ناچیز شده اید.علت این امر نشتی جریان و خاصیت میدان مغناطیسی دستگاه می باشد که بدنه فلزی دستگاه را اصطلاحا بار دار کرده است و در زمانی که شما به بدنه فلزی دستگاه در تماس قرار می گیرد جریان نشتی از طریق محل تماس وارد بدن و از طریق معمولا پا خارج می گردد، در این فرایند فرد دچار برق گرفتگی می شود.(ایمنی فرد دچار اختلال می شود)
این نشتی جریان خاصیت عایقی و الکتریکی دستگاه را نیز در طولانی مدت دچار عیب و نقص می نماید.( ایمنی دستگاه دچار اختلال می شود)
ب - در اتصال زمین (ارت) الکتریکی هدف صحیح و درست کار کردن دستگاه الکتریکی است. به عنوان مثال مرکز ستاره ترانسفورماتور و ژنراتور در پست و نیروگاه باید اتصال به زمین شود. در غیر این صورت هیچ وقت از سیم ارت به عنوان هادی برگشت نمی توان استفاده کرد.
به همین منظور جهت ایمنی افراد و ایمنی دستگاه های الکتریکی نیاز به اتصال به زمین ( ارت ) داریم.
چاه ارت چگونه کار می کند؟
مقاومت الکتریکی بدن انسان با توجه به ویژگی های فردی و شرایط فیزیکی و بیولوژیکی در افراد مختلف گوناگون است. اما بطور معمول این مقاومت چیزی در حدود 2500 الی 5000 اهم می باشد. البته توقع ما از ایجاد چاه ارت بدست آوردن مقاومت پائین در حد زیر دو اهم می باشد.
زمانی که دستگاه الکتریکی به چاه ارت متصل باشد و فرد به صورت اتفاقی با بدنه دستگاه در تماس قرار گیرد در هنگام نشتی جریان بوجود آمده در سطح دستگاه الکتریکی جریان می تواند از بدن فرد و یا از طریق چاه ارت مسیر خود را پیموده و به محل تولید (مسیر برگشت) خود بازگردد. از آنجا که جریان الکتریکی تمایل دارد مسیری را بپیماید که مقاومت پائینی داشته باشد ترجیح می دهد به جای عبور از بدن فرد که دارای مقاومت 2500 الی 5000 اهم می باشد مسیر خود را عوض کرده و از چاه ارت که مقاومتی در حدود زیر دو اهم دارد عبور نماید و فرد در برابر خطر برق گرفتگی حفاظت می شود.
دلایل استفاده از چاه ارت و سیستم ارتینگ
1 ـ حفاظت و ایمنی جان انسان
2 ـ حفاظت و ایمنی وسایل و تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی
3 ـ فراهم آوردن شرایط ایدهال جهت کار
4 ـ جلوگیری از ولتاژ تماس
5 ـ حذف ولتاژ اضافی
6 ـ جلوگیری از ولتاژهای ناخواسته و صاعقه
انواع چاه ارت
چاه ارت عمقی
چاه ارت سطحي
نوع خاك | مقاومت مخصوص زمين ( اهم متر ) |
باغچهاي | 5 الي 50 |
رسي | 8 الي 50 |
مخلوط رسي ، ماسهاي و شني | 25 الي 40 |
شن و ماسه | 60 الي 100 |
سنگلاخي و سنگي | 200 الي 10000 |
مصالح مورد نياز و مشخصات آن براي اجراي چاه در جدول زير آمده است.
رديف | نوع جنس | توضيحات |
1 | سيم مسي نمره 50 متر | 7 رشته |
2 | كابلشو نمره 50 | جهت اتصال سيستم ارت به شينه داخل سايت |
3 | لوله پلي اتيلن 10 اتمسفر | براي ايجاد پوشش عايق روي سيم مسي در محوطه و محل تردد |
4 | شينه مسي به ابعاد 3*30*250 ميليمتر | براي نصب در داخل سايت و اتصال دستگاهها به آن |
5 | صفحه مسي 5.*50*50 | مورد استفاده در چاه |
6 | بست سيم به صفحه مسي | به منظورمحكم كردن اتصال سيم روي صفحه مسي |
7 | بنتونيت اكتيو كيلو | برای پرکردن چاه |
نکته : صفحه مسي به ابعاد 5/.*40*40 سانتيمتر براي مناطق شمالي كشور و 5/0*50*50 سانتيمتر براي مناطق نيمه خشك مانند تهران و 5/0*70*70 سانتيمتر براي مناطق كويري استفاده شده باشد. از صفحه مسي با ضخامت 3 يا 4 ميليمتر نيز مي توان استفاده نمود.
د - اتصال سيم به صفحه مسي :
اتصال سيم به صفحه مسي بسيار مهم مي باشد و هرگز و در هيچ شرايطي نبايد اين اتصال تنها با استفاده از بست ، دوختن سيم به صفحه و يا … برقرار گردد. بلكه حتما بايد سيم به صفحه جوش داده شود و براي استحكام بيشتر با استفاده از 2 عدد بست سيم به صفحه بسته شده و محكم گردد.
براي جوش دادن قطعات مسي به يكديگر از جوش برنج يا نقره استفاده شود و در صورت عدم دسترسي به اين نوع جوش از جوش (Cad weld) استفاده گردد.
ه - حفر چاه ارت :
با توجه به شرايط جغرافيايي منطقه چاهي با عمق مناسب و در مكان مناسب (با توجه با راهنماي انتخاب محل چاه ارت ) حفر گردد. شياري به عمق 60 سانتيمتر از چاه تا پاي دكل براي مسير سيم چاه ارت تا برقگير روي دكل همچنين براي سيم ارت داخل ساختمان حفر نمائيد. در صورتي كه مسير 2 سيم مشترك باشد بهتر است مسير دو سيم ايزوله گردند. همين طور مسير سيم ها بايد كوتاه ترين مسير بوده و سيم ميله برقگير و ارت حتي الامكان مستقيم و بدون پيچ و خم باشد و نبايستي خم هاي تند داشته باشد و در صورت نياز به خم زدن سيم در طول بيش از 50 سانتيمتر انجام گردد.
و - پر نمودن چاه ارت :
1- حدود 20 ليتر محلول آب و نمك تهيه و كف چاه ميريزيم به طوريكه تمام كف چاه را در برگيرد بعد از 24 ساعت مراحل زير را انجام مي دهيم.
2- به ارتفاع 20 سانتيمتر از ته چاه را با خاك رس و يا خاك نرم پر مي نمائيم.
3- به مقدار لازم (حدود 450كيلو گرم معادل 15 كيسه 30 كيلو گرمي) بنتونيت را با آب مخلوط كرده و بصورت دوغاب در مي اوريم و مخلوط حاصل را به ارتفاع 20 سانتيمتر از كف چاه ميريزيم هر چه مخلوط حاصل غليظ تر باشد كيفيت كار بهتر خواهد بود.
4- صفحه مسي را به 2 سيم مسي نمره 50 جوش ميدهيم اين سيمها يكي به ميله برقگير روي دكل و ديگري به شينه داخل ساختمان خواهد رفت بنابراين طول سيم ها را متناسب با طول مسير انتخاب مي نمائيم.
5- صفحه مسي را بطور عمودي در مركز چاه قرار مي دهيم.
6- اطراف صفحه مسي را با دوغاب تهيه شده تا بالاي صفحه پر مي نمائيم.
7- لوله پليكاي سوراخ شده را بطور مورب در مركز چاه و در بالاي صفحه مسي قرار مي دهيم و داخل لوله پليكا را شن ميريزيم تا 50 سانتيمتر از انتهاي لوله پر شود اين لوله براي تامين رطوبت ته چاه مي باشد و در فصول گرم سال تزريق آب از اين لوله بيشتر انجام گردد. لازم بذكر است در مواردي كه چاه ارت در باغچه حفر شده باشد و يا ته چاه به رطوبت رسيده باشد و يا كلا در جاهايي كه رطوبت ته چاه از بالاي چاه يا از پايين چاه تامين گردد نيازي به قراردادن لوله نمي باشد.
8- بعد از قراردادن لوله پليكا به ارتفاع 20 سانتيمتر از بالاي صفحه مسي را با دوغاب آماد شده پر مي نمائيم.
9- الباقي چاه را هم تا 10 سانتيمتر بر سر چاه مانده ، با خاك معمولي همراه با ماسه يا خاك سرند شده كشاورزي پر مي نمائيم و 10 سانتيمتر از چاه را براي نفوذ آب باران و آب هاي سطحي به داخل چاه با شن و سنگريزه پر مي نمائيم . روی چاه مخصوصا در مواقعي كه از لوله پوليكا استفاده نمي گردد نبايد آسفالت شده و يا با سيمان پر گردد.
10- داخل شيار هاي حفاري شده را با خاك سرند شده كشاورزي يا خاك نرم معمولي و يا خاك معمولي مخلوط با بنتونيت پرنمائيد.
Leave A Comment