مهندسی ابزار دقیق (به انگلیسی: Instrumentation engineering) زیر شاخهای از مهندسی کنترل است، که با بهرهگیری از ابزارهای اندازهگیری به کنترل کمیتهای فیزیکی میپردازد.
براساس نوع کمیتی که مورد نیاز واحدهای کنترل است (بطور مثال اندازه گیری فشار، دما، دبی، سطح و…، و استانداردهای موجود)، ابزار دقیق مناسبی را انتخاب می کنیم. از ابزار دقیق در زیر ساخت سیستمهای کنترل استفاده می شود و شامل ابزارهایی مانند: انواع سنسور، انواع کنترلر، نشاندهنده، ترانسمیتر، رکوردر و... می باشند که هر وسیله وظیفه ای مخصوص خود را دارد. ابزار دقيق را میتوان هم بر اساس نوع عملکرد و هم براساس پارامتری که اندازه گیری می کنند دسته بندی کرد. برای دسته بندی اول می توان کنترلرها را مثال زد، که وظیفه آنها کنترل دما یا فشار یا رطوبت و یا سطح است. ابزاردقیق مانند ترانسمیتر نیز جزو دسته بندی اول است که وظیفه انتقال اطلاعات به صورت سیگنال را دارند. نام دیگر این ابزارها، منتقل کننده است. اگر بخواهیم برای دسته بندی دوم نیز مثال بیاوریم می توان به ابزارهایی اشاره کرد که وظیفه آنها اندازه گیری دما (سنسور دما، ترمومتر یا نمایشگر دما) است، یا ابزاری که وظیفه اندازه گیری و کنترل دقیق فشار، جریان یا سنجش جریان سیالات دارند.
دسته بندی ابزار دقیق بر اساس پارامترمورد اندازه گیری (به ترتیب اهمیت):
فشار ( Pressure )
دما (Temperature)
سطح (Level)
جریان یا فلو (Flow)
رطوبت (Humidity)
دسته بندی ابزار دقیق بر اساس عملکرد آن ها به صورت زیر است:
میتر یا اندازه گیر یا نمایشگر: Meter
كنترلر: Controller
نشاندهنده یا ایندیکتور: Indicator
ترانسميتر یا انتقال دهنده: Transmitter
کنترل ولو یا شیر کنترل: Valve or Control Valve
کالیبراتور: Calibrator
رکوردر یا دیتالاگر یا ثبات: Recorder Or Logger
بخشهای تشکیل دهنده سیستم کنترل:
1)اندازگیری
2)کنترل
3)محرکها (ادوات خروجی)
این 3 مجموعه در کنارهم، سیستم کنترل را تشکیل می دهند که وظیفه ی این سیستم، کنترل فرایند در یک مجموعه ی عملیاتی است.
Leave A Comment